وقتی قصد سفر با قطار را دارید و وارد سایت خرید بلیط میشوید، معمولاً گزینههایی مثل کوپه چهار تخته، شش تخته یا صندلیهای اتوبوسی را میبینید. بیشتر افراد، بدون توجه به جزئیات، گزینهای را بر اساس قیمت یا ظرفیت خالی انتخاب میکنند. اما آیا میدانستید که محل قرارگیری کوپه شما در واگن و حتی جای واگن شما در کل قطار، روی کیفیت استراحت و آرامش شما تأثیر مستقیم دارد؟ برای مثال، کوپههای نزدیک به سرویس بهداشتی یا رستوران، رفتوآمد بیشتری دارند و پر سر و صداتر هستند.
در ادامه، با هم یاد میگیریم که چطور بر اساس طول سفر، تعداد همسفران و بودجه خود، بهترین نوع کوپه (چهارنفره یا ششنفره) را مشخص کنید. به شما نشان میدهیم که جای صندلیتان در کوپه (تخت بالا یا پایین) و موقعیت واگن در قطار، چه تأثیری بر سکوت و راحتی شما دارد. با خواندن این نکات ساده، دیگر هرگز انتخاب جای خود در قطار را به شانس واگذار نخواهید کرد. همراه ما باشید.
آشنایی با انواع قطارهای در ایران
در قطارهای ایران برای راحتی هر چه بیشتر مسافران، گزینههای پنج ستاره و لوکس مناسبی وجود دارد. در صدر این گزینهها، قطار زندگی از شرکت رجا و قطارهای فدک قرار گرفتهاند. قطار زندگی کلاسهای پذیرایی متفاوتی دارد و قطارهای فدک با کلاسهای ویژه، بیزینس و اکونومی شناخته میشوند.
شرکت نورالرضا نیز با قطارهای پنج ستاره خود در کلاسهای فرست کلاس و بیزینس و همچنین قطار چهار ستارهاش، خدمات سطح بالایی به مسافران میدهد. نباید از قطار چهار ستاره غدیر (شرکت ریل ترابر سبا) هم غافل شد؛ این قطار به دلیل سرعت و ایمنی خوب، رقیبی جدی برای قطارهای گرانقیمتتر به شمار میرود.
بخش اصلی و پر تعداد قطارهای مسافری ایران، شامل قطارهای چهار و سه ستاره با کوپههای چهار تخته است. شرکتهای مختلفی این نوع قطارها را دارند. برای مثال، شرکت رجا به تنهایی قطارهای زیادی مثل سیمرغ و سیمرغ نوین، سبز و سبز نوین، سپهر، سریر، آهو، امید (که نام قبلی آن پلور سبز بود) و دلیجان را اداره میکند.
قطارهای سه ستاره خلیجفارس، البرز و توس (خیام) هم متعلق به همین شرکت است. شرکت بن ریل نیز با قطارهای چهار تخته پرستو، سروش و پلور به مسافران سرویس میدهد. قطار نگین ویژه از شرکت ریل ترابر سبا هم در همین گروه قرار دارد. نکته جالب اینکه قطار محبوب غزال توسط چند شرکت مختلف مانند رجا، بن ریل، ریل سیر کوثر (با نام غزال کوثر) و پارس لاریم به کار گرفته میشود.
برای سفرهای کمهزینهتر، قطارهای کوپهای شش تخته و قطارهای سالنی (اتوبوسی) گزینههای مناسبی هستند. در گروه شش تخته، شرکت رجا قطارهای پارسی، میلاد، نسیم و زاگرس را دارد. شرکتهای دیگر مانند جوپار با قطار کویر، مهتاب سیر جم با قطار مهتاب، بن ریل با پارسی شش تخته و ریل سیر کوثر با قطار اپتیما نیز در این بخش فعالیت دارند.
برای ارزانترین سفرها، قطارهای اتوبوسی مناسبترین گزینه هستند؛ قطارهایی مثل ماهان (از شرکت جوپار)، ریل باس ارم و صبا (هر دو از شرکت رجا) و نگین اتوبوسی (از شرکت ریل ترابر سبا) مسافران را در مسیرهای مختلف جابهجا میکنند. به این صورت، شبکه ریلی ایران برای هر نوع نیاز و بودجهای، قطار مناسبی دارد.
بهترین واگن قطار کدام است؟
اینکه کدام واگن قطار در ایران از بقیه بهتر است، سؤالی است که جواب مشخصی ندارد، زیرا معیار هر مسافر برای «بهترین» بودن فرق میکند. فردی آسایش و تجمل برایش مهم است، شخصی دیگر سرعت و ایمنی را در اولویت قرار میدهد و گروهی هم به دنبال تعادل بین هزینه و کیفیت خدمات هستند. با توجه به این تفاوتها، درستتر است که واگنها را بر اساس ویژگیهایشان دستهبندی کنیم. با این روش، هر فرد طبق اولویتهای شخصیاش، واگن مناسب خود را شناسایی خواهد کرد.
اگر معیار ما برای «بهترین»، بیشترین تجمل، راحتی و خدمات باشد، بدون شک باید سراغ واگنهای قطارهای پنج ستاره مثل فدک و زندگی برویم. واگنهای این قطارها که بیشترشان ساخت آلمان یا اتریش است، با طراحی داخلی شیک و مدرن، حسی شبیه به هتلهای لوکس دارند.
این واگنها به سیستم تعلیق نرم و ضد لرزش مجهز هستند که سفری با کمترین میزان لرزش را قطعی میکند و عایقبندی خوبشان، ورود هرگونه سروصدا به داخل کوپه را بسیار پایین میآورد. تجهیزاتی مثل سیستم صوتی و تصویری پیشرفته، اینترنت، تهویهمطبوع جداگانه و مهمانداران حرفهای با پذیرایی در سطح رستوران، باعث شده تا مسافران سخت پسند خریداران بلیط این شرکتهای ریلی باشند.
اما اگر «بهترین» را به معنای سرعت و تکنولوژی مدرن در نظر بگیریم، واگنهای قطار چهار ستاره غدیر متعلق به شرکت ریل ترابر سبا را نباید دست کم گرفت. این واگنها که از اولین واگنهای مدرن ساخت ایران به شمار میروند، با سرعت بالا (تا ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت) و سیستمهای ایمنی پیشرفته، تجربه سفر با قطار را برای مسافران متفاوتتر میکنند.
از طرفی، اگر «بهترین» به معنی «بهترین ارزش خرید» باشد، واگنهای قطارهای چهار ستارهای مانند سیمرغ، سبز یا غزال گزینههای فوقالعادهای هستند. این واگنها با اینکه قیمتی بسیار مناسبتر از قطارهای پنج ستاره دارند، از نظر کیفیت ساخت، ایمنی و راحتی در سطح بسیار بالایی قرار دارند و از تجهیزات رفاهی کاملی برخوردار هستند.
بهترین کوپه قطار کدام است؟
اینکه کدام کوپه قطار «بهترین» است، به خواستههای شما بهعنوان مسافر وابسته است. برای برخی، تجمل و خدمات کامل در اولویت است؛ برای گروهی دیگر، حفظ حریم شخصی یا هزینه سفر اهمیت بیشتری دارد. با توجه به این موضوع، کوپههای خوب را باید در دستهبندیهای متفاوتی تعریف کرد. عموماً، کوپه مطلوب ویژگیهایی دارد؛ از جمله داخلی جادار، طراحی نوین، صندلیها و تختهای آسوده و استاندارد و نیز تجهیزات رفاهی کافی.
در بالاترین سطح کیفیت، کوپههای قطارهای پنج ستاره مانند فدک، زندگی و نورالرضا (کلاس فرست کلاس) قرار دارند. طراحی داخلی باشکوه این کوپهها، حس بسیار خوبی به مسافر میدهد. مسافران در کوپه خود از نمایشگر شخصی با فیلم و موسیقی، تهویه قابل تنظیم، پریز برق و اینترنت بیسیم بهره میبرند. همچنین دکمهای برای درخواست سرویس از مهماندار تعبیه شده است. سرویس خواب مرغوب و پذیرایی ویژه، سطح آسایش در این کوپهها را به بالاترین حد میرساند.
از نظر نوآوری و تجهیزات خاص، بعضی کوپهها ویژگیهای بهتری دارند و بین مسافران محبوبتر هستند. برای نمونه، کوپههای قطار غدیر به خاطر سیستم ضد لرزش پیشرفته در واگن، آرامش و سکوت فوقالعادهای دارند. نکته جالب دیگر، وجود سرویس بهداشتی ایرانی و فرنگی در هر واگن قطارهایی مثل غزال است که راحتی مسافران را بیشتر میکند. کوپههای قطارهای چهار ستاره مانند سیمرغ یا سبز نیز بهعنوان گزینههایی با «ارزش خرید بالا» شناخته میشوند؛ چون با قیمت مناسبتر، وسایل رفاهی بسیار مطلوبی دارند و تعادل خوبی بین هزینه و کیفیت ایجاد میکنند.
بهترین صندلی قطار کدام است؟
اینکه کدام صندلی قطار بهترین است، به نوع قطاری که سوار میشوید یعنی کوپهای یا سالنی، بستگی دارد. در قطارهای کوپهای، شما روی صندلیهایی مینشینید که شبها به تخت برای خوابیدن تغییر شکل میدهند. به همین دلیل، آسایش صندلی هم در حالت نشسته و هم در حالت خوابیده اهمیت پیدا میکند. در طرف دیگر، قطارهای اتوبوسی صندلیهای ثابتی دارند که ساختارشان مشابه صندلی هواپیما یا اتوبوسهای راحت است. در این صندلیها، مواردی مانند قابلیت تنظیم پشتی، جای پا و وسایل دیگر، نشاندهنده کیفیت آن است.
صندلیهای قطارهای ویژهای مانند فدک، زندگی و نورالرضا، از نظر راحتی در بالاترین سطح قرار دارند. طراحی استاندارد و روکشهای نرم این صندلیها، نشستن را حتی در مسیرهای طولانی خستهکننده نمیکند و برتری اصلی آنها زمانی مشخص میشود که شبها به تختخوابهایی راحت برای استراحت تغییر حالت میدهند. نکته مهم در انتخاب جا این است که تختهای پایین به خاطر دسترسی آسان و بدون نیاز به نردبان، معمولاً زودتر رزرو میشوند. با این حال، تختهای بالا حریم شخصی بیشتری دارند و برای افرادی که میخواهند فضای خصوصیتری داشته باشند، مناسب هستند.
در قطارهای اتوبوسی مانند ماهان یا صبا، بهترین صندلیها به صندلیهای هواپیما شباهت دارند. صندلی مطلوب در این قطارها پشتی قابل تنظیم با زاویه خواب مناسب، جای پای کافی و میز تاشوی محکمی دارد. علاوه بر این، صندلیهای کنار پنجره برای تماشای منظره و داشتن حریم شخصی بیشتر مناسباند، در حالی که صندلیهای کنار راهرو رفتوآمد راحتتری در طول سفر ایجاد میکنند. در نتیجه، بهترین صندلی برای شما آن است که بر اساس نوع سفر و اولویت شخصی شما میان دیدن منظره یا راحتی رفتوآمد معین شود.
نکات مهم در انتخاب و سفر با قطار در ایران
پیش از هر چیز، اولویتهای سفر خود را روشن کنید. اگر با خانواده یا دوستان سفر میکنید و به حریم شخصی نیاز دارید، قطارهای کوپهای (چهار یا شش تخته) مناسبترین انتخاب هستند. برای سفرهای کمهزینه و سریع، قطارهای سالنی (اتوبوسی) که بیشتر توسط دانشجوها رزرو میشود، گزینههای خوبی هستند.
به ستاره قطار هم توجه داشته باشید؛ قطارهای پنج ستاره مثل فدک و زندگی، سرویسهایی شبیه هتل به مسافران میدهند، اما قطارهای چهار و سه ستاره، تعادل خوبی میان هزینه و کیفیت دارند. بلیط خود را به ویژه برای مسیرهای شلوغ مثل تهران – مشهد یا زمان تعطیلات، حتماً از چند هفته زودتر تهیه کنید تا با کمبود جا مواجه نشوید. موقع رزرو بلیط قطار، بررسی کنید که قیمت شامل وعده غذایی هست یا باید آن را جداگانه سفارش دهید.
پس از انتخاب قطار، در روز سفر نکاتی را باید رعایت کنید که سفرتان به راحتی شروع شود. حداقل یک ساعت قبل از حرکت در ایستگاه راهآهن حضور داشته باشید تا با آرامش مراحل سوار شدن به قطار را انجام دهید. به محدودیت بار مجاز توجه کنید؛ معمولاً هر مسافر اجازه دارد یک چمدان و یک ساک دستی کوچک با خود به کوپه ببرد. در این مورد راهنمای انتخاب چمدان مناسب برای سفر به شما کمک میکند.
پس از سوار شدن، مهماندار کوپه راهنمای اصلی شما در طول سفر است و برای درخواستهایی مثل سرویس خواب، سفارش غذا یا هر مشکل دیگری باید به او مراجعه کنید. فراموش نکنید برای سرگرمی در مسیرهای طولانی، پاوربانک، کتاب، فیلم یا هدفون همراه بیاورید، چون سیستم سرگرمیهای قطار شاید مطابق سلیقه شما نباشد.
وقتی در کوپه اشتراکی هستید، به حریم شخصی دیگران احترام بگذارید و برای خاموش کردن چراغ شبانه با آنها مشورت کنید. در قطارهای کوپهای، تختهای پایین دسترسی سادهتری دارند و تختهای بالا خلوت بیشتری را به شما میدهند.
هرچند بیشتر قطارها رستوران و بوفه دارند، داشتن مقداری خوراکی و آب همراه خودتان همیشه تصمیم درستی است. برای امنیت بیشتر، شبها درب کوپه را از داخل قفل کنید و اشیای باارزش خود را نزدیک خودتان بگذارید. از پنجره بیرون را تماشا کنید و از دیدن مناظر زیبای راه لذت ببرید که این کار از بهترین بخشهای سفر با قطار است.
پیشنهاد میشود قبل از سفر با قطار با فهرست کامل اصطلاحات قطار و راه آهن آشنا شوید که در طول سفرتان اگر با سوالی مواجه شدید اطلاعات کامل را از قبل داشته باشید.
امکانات قطار معیار اصلی انتخاب شما
در این مقاله از قطار فدک هدف ما این بود که انتخاب قطار را برایتان آسان کنیم. حالا میدانید که «بهترین» قطار برای هر کسی متفاوت است. پس به جای گشتن دنبال یک نام خاص، به امکاناتی فکر کنید که مناسب سفر شماست. با در نظر گرفتن سه معیار اصلی بودجه، میزان راحتی و نوع سفر (خانوادگی، تنها یا کاری)، میتوانید به سرعت بهترین گزینه را برای خودتان پیدا کنید. امیدواریم از این به بعد با خیال راحت و رضایت کامل سفر کنید، انتخاب خوبی داشته باشید و از سفرتان لذت ببرید.
سؤالات متداول
آیا امکان انتخاب کوپه یا صندلی در قطارهای ایران وجود دارد؟
بله انتخاب کوپه و صندلی یکی از مراحل خرید بلیط قطار است. فرقی نمیکند قطارتان کوپهای باشد یا اتوبوسی، در هر دو حالت باید صندلی خود را مشخص کنید.
کدام نوع کوپه برای سفرهای شبانه مناسبتر است؟
کوپههای چهار تخته و شش تخته که دارای تخت خواب هستند برای سفرهای شبانه مناسباند. کوپههای چهار تخته به دلیل فضای بیشتر، معمولاً راحتتر هستند.
کدام کوپهها برای سفرهای طولانی مناسبتر هستند؟
کوپههای چهار تخته در قطارهای چهار و پنج ستاره به دلیل فضای بیشتر، امکانات رفاهی کامل و راحتی بالاتر، برای سفرهای طولانی ایدهآل هستند.
فرق بین واگن درجه یک و درجه دو چیست؟
واگن درجه یک معمولاً به کوپههای چهار تخته با امکانات و خدمات بهتر اشاره دارد، در حالی که درجه دو به کوپههای شش تخته یا قطارهایی با امکانات محدودتر و قیمت ارزانتر گفته میشود.
آیا میتوان کوپه اختصاصی رزرو کرد؟
بله با خرید تمام صندلیهای یک کوپه (مثلاً هر ۴ صندلی در کوپه چهار تخته) میتوانید آن را به صورت اختصاصی یا دربست رزرو کنید.
کدام صندلیها در قطار راحتتر و بهتر هستند؟
در قطارهای کوپهای، صندلیهای پایین به دلیل دسترسی راحتتر محبوبترند. در قطارهای اتوبوسی، انتخاب بین صندلی کنار پنجره (برای تماشای منظره) و کنار راهرو (برای رفتوآمد آسان) سلیقهای است.
آیا کوپههای خانواده امکانات خاصی دارند؟
کوپه خانواده یک کلاس قطار مجزا نیست؛ بلکه همان کوپه عادی است که شما با رزرو دربست، آن را به یک فضای خصوصی برای خانواده خود تبدیل میکنید و امکانات آن با سایر کوپهها یکسان است.
برای کودکان و سالمندان چه نکاتی در انتخاب صندلی باید رعایت شود؟
برای کودکان و سالمندان، همیشه تخت یا صندلی ردیف پایین را انتخاب کنید، زیرا دسترسی به آن بسیار راحتتر است و نیازی به بالا و پایین رفتن از نردبان را ندارد.
