مونوریل چیست و چه کاربردهایی دارد ؟

مونوریل چیست و چه کاربردهایی دارد ؟

احتمالاً چندین بار نام مونوریل را در رسانه‌های مختلف شنیده‌اید. وسیله‌ای که به ‌عنوان یکی از روش‌های مطمئن برای رها کردن شهرها از معضل بزرگ ترافیک در کشورهای توسعه ‌یافته ای همچون ژاپن، چین، سنگاپور، مالزی، آلمان و آمریکا مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما آیا اطلاعاتی نیز درباره آن دارید؟ اکنون ما می‌خواهیم در این مقاله در خصوص مونوریل، انواع آن، کاربردهای این وسیله نقلیه و تاریخچه آن در ایران اطلاعاتی را به شما ارائه کنیم.

آنچه در این مقاله می‌خوانید شامل سرفصل‌های زیر است :

• مونوریل چیست؟
• تاریخچه مونوریل
• از منوریل چه استفاده‌هایی می‌شود و ظرفیت آن چقدر است؟
• انواع مونوریل کدام است؟
• مونوریل در چه مناطقی کاربرد و استفاده بیشتری دارد؟
• مونوریل های معروف جهان
• طولانی ترین مونوریل جهان کجاست؟
• استفاده از مونوریل در شهربازی‌ها

مونوریل چیست؟

مونوریل یک شیوه حمل ‌و نقل است که شباهت هایی با  قطار ریلی دارد. واگن‌های مونوریل می‌توانند مسافربری یا باری باشند. طراحی مونوریل می‌تواند در جذب توریست بسیار تاثیرگذار باشد.

مونوریل‌های امروزی و مدرن در سطح حرکت خود به یک میله‌ی بلند وابسته بوده و به آن تکیه می‌کنند. مونوریل دارای یک ریل منفرد است که به همین دلیل به آن تک ‌ریل می‌گویند. واگن‌ها بر روی همین ریل منفرد که در مرکز واگن قرار گرفته است حرکت می‌کنند. اصولاً مونوریل‌ها از سطح زمین فاصله می‌گیرند و بالاتر از آن قرار دارند. قطارهایی که در ساخت مونوریل ها به کار می روند عموماً ۳ تا ۶ واگن دارند و طولشان بین ۳۶ تا ۴۰ متر است. در مونوریل های شهری سرعتی برابر ۵۰ تا ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت پیش بینی شده است.

تاریخچه مونوریل

اولین مونوریل جهان در سال ۱۸۲۰ میلادی و در کشور روسیه توسط فردی به نام ایوان المانف ساخته شد. اما این وسیله نخستین بار در اوایل قرن نوزدهم میلادی وارد چرخه حمل و نقل عمومی شد. فردی به نام جرج مونوریل در سال ۱۸۲۱ دو نقطه را در انگلستان به این وسیله به هم وصل کرد. مسافران پس از آن توانستند مسافت میان هارتفوردشایر و ریور لی را به وسیله مونوریل طی کنند. پس از آن بیشترین رشد مونوریل در کشور ژاپن رخ داد. این وسیله در ژاپن بسیار محبوب است و کارشناسان تخمین می زنند که از سال ۱۹۶۴ تاکنون در این کشور یک و نیم میلیارد نفر از منوریل استفاده کرده اند.

از مونوریل چه استفاده‌هایی می‌شود و ظرفیت آن چقدر است؟

از مونوریل استفاده‌های فراوانی می‌شود و این وسیله همانند هر وسیله‌ نقلیه دیگر مزایا و معایب خاص خود را دارد، اما در کل مزیت های مونوریل بیشتر از معایب آن است. مونوریل‌ها در شهرهای توریستی، شهربازی‌ها، مقاصد تفریحی، کاری، حمل ‌و نقل درون ‌شهری و همچنین برون ‌شهری به‌کاربرده می‌شوند. به‌ عنوان ‌مثال در شهرهای ژاپن، مالزی، چین، سنگاپور، آلمان و ایالات‌متحده از این سامانه‌ی حمل ‌و نقل شهری استفاده می‌شود.
امروزه مونوریل‌ها قادر هستند با ۶ واگن و در فاصله زمانی ۲ دقیقه حدوداً ۳۰ هزار مسافر را در امنیت کامل در یک ساعت و در یک ‌جهت جابجا نمایند.

انواع مونوریل کدام است؟

مونوریل ها انواع مختلفی دارند و امروزه در شهرهای مهم و پرتردد و کشورهای توسعه ‌یافته از آن ها استفاده‌های زیادی می‌شود، زیرا این وسیله نقلیه قادر است کمک زیادی به کاهش ترافیک و آلودگی نماید. همچنین وسیله‌ی نقلیه‌ای ایمن و قابل‌ اعتماد است که گزارش های خسارت‌های جانی بسیار کمی در طول این سالیان استفاده از آن، وجود دارد.

بنابراین مونوریل می‌تواند به یکی از مناسب‌ترین وسیله‌های حمل ‌و نقل تبدیل شود. همچنین مونوریل می‌تواند یک وسیله‌ی حمل ‌و نقل عمومی برای مناطق خاص باشد.

از انواع مونوریل از نظر چگونگی حرکت بر روی ریل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. مونوریل‌های استرادل(زینی): منظور از این مونوریل‌ها این است که قطارهای مونوریل به شکل زین روی ریل قرار می‌گیرند. این مونوریل‌ها رایج‌ترین نوع مونوریل هستند.
2. مونوریل‌های معلق یا آویز
3. مونوریل کنار ایستا
4. مونوریل مغناطیسی

مونوریل در چه مناطقی کاربرد و استفاده بیشتری دارد؟

بیشتر مونوریل‌ها در مناطقی که از لحاظ جغرافیایی و اقلیمی شرایط خاصی دارند مورد استفاده قرار می‌گیرند. به‌طور مثال در شهرهای بسیار شلوغ که فضای کافی برای توسعه جاده و راه‌های درون شهر و خیابان‌ها وجود ندارد، یا شرایط لازم برای حفر زمین به ‌منظور ایجاد مترو فراهم نیست، از منوریل استفاده می‌شود. همچنین از مونوریل برای تردد روزانه‌ی مردم و به‌ منظور حمل‌ و نقل تجاری همچنین جابجایی گردشگرها و توریست‌ها، حمل بار در کارخانه‌ها و عبور و مرور از رودخانه‌ها و بندرها استفاده می‌شود.

مونوریل های معروف جهان

امروزه کشورهای بسیار از مونوریل ها در صنعت حمل و نقل خود استفاده می کنند. در ادامه لیستی از معروف ترین مونوریل های جهان را برمی شمریم:

• مونوریل چانگینگ (Chongqing)، چین
• مونوریل توکیو، ژاپن
• مونوریل لاس وگاس، ایالات متحده آمریکا
• مونوریل اوزاکا، ژاپن
• مونوریل بمبئی، هند

طولانی ترین مونوریل جهان کجاست؟

مونوریل چانگینگ(Chongqing) در کشور چین با طولی برابر ۲۶۴ کیلومتر طولانی ترین منوریل جهان است. این منوریل که برای حمل و نقل در شهر چانگینگ چین ساخته شده دارای ۶ خط مجزا می باشد. این مونوریل در سال ۲۰۰۵ آغاز به کار کرده است. جالب است بدانید که امکانات ویژه ای مانند اینترنت wifi، بخش های ویژه معلولین، سرویس بهداشتی و جایگاه ویژه چمدان و بار در این منوریل تعبیه شده است.

 استفاده از مونوریل در شهربازی‌ها

در شهربازی‌ها و پارک‌های تفریحی مونوریل‌هایی طراحی‌شده‌اند که متفاوت با مونوریل‌های شهری هستند. مونوریل ها به ‌عنوان یک وسیله‌ی فانتزی در شهربازی‌ها بکار برده می‌شوند .

یکی از تفاوت‌های ذکر شده این است که این نوع مونوریل‌ها اکثراً از سورتمه چوبی ساخته‌شده‌اند. پارک‌های بزرگ و تفریحی برای ساختن مونوریل‌های بلند و سریع و طولانی و برای بالا بردن هیجان و جذب مشتری بیشتر با هم رقابت می‌کنند.

مونوریل قم، اولین مونوریل ایران

مونوریل قم

در کشور ما تاریخچه پروژه‌ی احداث مونوریل به شهر قم برمی‌گردد و قم به عنوان اولین خط مونوریل با اهدافی که قبلاً آن‌ها را توضیح داده‌ایم از جمله توسعه‌ی مدرن حمل‌ و نقل درون‌ شهری شناخته‌ شده است.

مونوریل نیمه ‌تمام شهر قم در دو فاز ساخته‌شده است که در فاز اول دارای هشت ایستگاه بوده و هفت کیلومتر داشته است و در فاز دوم دارای هفت ایستگاه و تقریباً یازده کیلومتر است که در تیرماه سال ۱۳۸۸ به مناقصه گذاشته شد. در این مناقصه شرکت کیسون و گروه مپنا برنده‌ شدند.

در طی این سال‌ها مراحل مختلفی را پیمودند که از جمله این مراحل، طراحی، تهیه تجهیزات ویژه و بست و در نهایت راه‌اندازی بوده است که متأسفانه در مرحله راه‌اندازی این پروژه متوقف شد و سرنوشت اولین خط مونوریل کشور این‌گونه رقم خورد.

در نتیجه این سامانه‌ی حمل ‌و نقل عمومی با وجود اینکه معایبی هم دارد اثرات مطلوب فراوانی دارد که باعث می‌شود معایب آن در نظر گرفته نشود .

این سامانه بسیار راهگشا بوده و باعث کاهش ترافیک و رفع بسیاری مشکلات دیگر شهری بوده است و نمونه‌ای بسیار مناسب برای جابجایی است. امید است در آینده‌ای نه‌ چندان دور کشور عزیزمان ایران هم بتواند از این سامانه‌ی حمل ‌و نقل استفاده‌های مفید و قابل ‌توجهی بکند.

نگاهی گذرا به برخی خدماتی که توسط مهمانداران و پرسنل تشریفات در قطارهای ۵ ستاره فدک ارائه می شود:

شما عزیزان می توانید در هر لحظه از شبانه روز برای خرید بلیط قطار فدک به صفحه اصلی سایت مراجعه نمایید.

قطار فدک رمز یک سفر با کیفیت است.

شرکت ریل پرداز نوآفرین با هدف ارائه خدمات متفاوت و ایجاد تمایز مبتنی بر خواسته های مشتریان، اقدام به خرید و بهره برداری از ۲۰۰ دستگاه واگن مسافری ساخت کشور آلمان با نام تجاری فدک نموده است.

کوپه‌های این واگن ها از امتیازات فوق‌العاده ای برخوردار هستند که مسافران در طول یک سفر طولانی هیچ‌گونه خستگی را احساس نمی‌کنند و می توانند به راحتی استراحت کنند.