احتمالاً چندین بار نام مونوریل را در رسانه‌های مختلف شنیده‌اید. وسیله‌ای که به‌عنوان یکی از روش‌های مطمئن برای رها کردن شهرها از معضل بزرگ ترافیک در کشورهای توسعه‌یافته همچون ژاپن مورداستفاده قرار می‌گیرد. اما آیا اطلاعاتی نیز درباره آن دارید؟ اکنون ما می‌خواهیم در این مقاله در خصوص مونوریل، انواع آن، کاربردهای این وسیله نقلیه و تاریخچه آن در ایران اطلاعاتی را به شما ارائه کنیم.
آنچه در این مقاله می‌خوانید شامل سرفصل‌های زیر است :
- مونوریل چیست؟
- از منوریل چه استفاده‌هایی می‌شود و ظرفیت آن چقدر است؟
- انواع مونوریل کدام است؟
- مونوریل در چه مناطقی کاربرد و استفاده بیشتری دارد؟
- استفاده از مونوریل در شهربازی‌ها
- مونوریل قم، اولین مونوریل ایران
مونوریل چیست؟
مونوریل یک شیوه حمل‌ونقل است که شباهت هایی با قطار ریلی دارد. واگن‌های مونوریل می‌توانند مسافربری یا باری باشند. طراحی مونوریل می‌تواند در جذب توریست بسیار تاثیر گذار باشد.
مونوریل‌های امروزی و مدرن در سطح حرکت خود به یک میله‌ی بلند وابسته بوده و به آن تکیه می‌کنند. مونوریل دارای یک ریل منفرد است که به همین دلیل به آن تک‌ریل می‌گویند. واگن‌ها بر روی همین ریل منفرد که در مرکز واگن قرارگرفته است حرکت می‌کنند. اصولاً مونوریل‌ها از سطح زمین فاصله می‌گیرند و بالاتر از آن قرار دارند.
از منوریل چه استفاده‌هایی می‌شود و ظرفیت آن چقدر است؟
از مونوریل استفاده‌های فراوانی می‌شود و این وسیله همانند هر وسیله‌ی دیگر مزایا و معایب خاص خود را دارد، اما در کل مزیت های مونوریل بیشتر از معایب آن است. مونوریل‌ها در شهرهای توریستی، شهربازی‌ها، مقاصد تفریحی، کاری، حمل‌ونقل درون‌شهری و همچنین برون‌شهری به‌کاربرده می‌شوند. به‌عنوان‌مثال در شهرهای ژاپن، مالزی ، چین، سنگاپور، آلمان و ایالات‌متحده از این سامانه‌ی حمل‌ونقل شهری استفاده می‌شود.
امروزه مونوریل‌ها قادر هستند با ۶ واگن و سرفاصله زمانی ۲ دقیقه حدوداً ۳۰ هزار مسافر را در امنیت کامل در یک ساعت و در یک‌جهت جابجا نمایند.
انواع مونوریل کدام است؟
انواع مونوریل کدام است؟
مونوریل ها انواع مختلفی دارند و امروزه در شهرهای مهم و پرتردد و کشورهای توسعه‌یافته از آن ها استفاده‌های زیادی می‌شود، زیرا ای وسیله نقلیه قادر است کمک زیادی به کاهش ترافیک و آلودگی نماید. همچنین وسیله‌ی نقلیه‌ای ایمن و قابل‌اعتماد است که گزارش های خسارت‌های جانی بسیار کمی در طول این سالیان استفاده از آن، وجود دارد.
بنابراین مونوریل می‌تواند به یکی از مناسب‌ترین وسیله‌های حمل‌ونقل تبدیل شود. همچنین مونوریل می‌تواند یک وسیله‌ی حمل‌ونقل عمومی برای مناطق خاص باشد.
از انواع مونوریل ازنظر چگونگی حرکت بر روی ریل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱-مونوریل‌های استرادل(زینی): منظور از این مونوریل‌ها این است که قطارهای مونوریل به شکل زین روی ریل قرار می‌گیرند. این مونوریل‌ها رایج‌ترین نوع مونوریل هستند.
۲-مونوریل‌های معلق یا آویز
۳-مونوریل کنار ایستا
۴-مونوریل مغناطیسی
مونوریل در چه مناطقی کاربرد و استفاده بیشتری دارد؟
بیشتر مونوریل‌ها در مناطقی که ازلحاظ جغرافیایی و اقلیمی شرایط خاصی دارند مورد استفاده قرار می‌گیرند. به‌طور مثال در شهرهای بسیار شلوغ که فضای کافی برای توسعه جاده و راه‌های درون شهر و خیابان‌ها وجود ندارد، یا شرایط لازم برای حفر زمین به‌منظور ایجاد مترو فراهم نیست، از منوریل استفاده می‌شود. همچنین از مونوریل برای تردد روزانه‌ی مردم و به‌منظور حمل‌ونقل تجاری همچنین جابجایی گردشگرها و توریست‌ها، حمل بار در کارخانه‌ها و عبور و مرور از رودخانه‌ها و بندرها استفاده می‌شود.
استفاده از مونوریل در شهربازی‌ها
در شهربازی‌ها و پارک‌های تفریحی مونوریل‌هایی طراحی‌شده‌اند که متفاوت با مونوریل‌های شهری هستند. مونوریل ها به‌عنوان یک وسیله‌ی فانتزی در شهربازی‌ها بکار برده می‌شوند .
یکی از تفاوت‌های ذکرشده این است که این نوع مونوریل‌ها اکثراً از سورتمه چوبی ساخته‌شده‌اند. پارک‌های بزرگ و تفریحی برای ساختن مونوریل‌های بلند و سریع و طولانی و برای بالا بردن هیجان و افزایش مشتری باهم رقابت می‌کنند.
اصولاً حمل‌ونقل‌های عمومی ريلي نسبت به انواع ديگر سامانه‌هاي حمل‌ونقل، فضاي كم‌تري را اشغال مي‌كنند. مونوريل هم از اين قاعده مستثنا نيست؛ به‌ویژه آن‌که مونوريل‌ها روي زمين تنها به فضاهايي براي قرار گرفتن پايه‌ها نياز دارند.
|
مونوریل قم، اولین مونوریل ایران
در کشور ما تاریخچه پروژه‌ی احداث مونوریل به شهر قم برمی‌گردد و قم به‌عنوان اولین خط مونوریل با اهدافی که قبلاً آن‌ها را توضیح داده‌ایم ازجمله توسعه‌ی مدرن حمل‌ونقل درون‌شهری شناخته‌شده است.
مونوریل نیمه‌تمام شهر قم در دو فاز ساخته‌شده است که در فاز اول دارای هشت ایستگاه بوده و هفت کیلومتر داشته است و در فاز دوم دارای هفت ایستگاه و تقریباً یازده کیلومتر داشته است که در تیرماه سال ۱۳۸۸ به مناقصه گذاشته شد، که شرکت کیسون و گروه مپنا برنده‌ی این مناقصه شدند.
در طی این سال‌ها مراحل مختلفی را پیمودند که ازجمله این مراحل، طراحی، تهیه تجهیزات ویژه و بست و درنهایت راه‌اندازی بوده است که متأسفانه در مرحله راه‌اندازی این پروژه متوقف شد و سرنوشت اولین خط مونوریل کشور این‌گونه رقم خورد.
درنتیجه این سامانه‌ی حمل‌ونقل عمومی باوجوداینکه معایبی هم دارد اثرات مطلوب فراوانی دارد که باعث می‌شود معایب آن در نظر گرفته نشود .
این سامانه بسیار راهگشا بوده و باعث کاهش ترافیک و رفع بسیاری مشکلات دیگر شهری بوده است و نمونه‌ای بسیار مناسب برای جابجایی است که امید است در آینده‌ای نه‌چندان دور کشور عزیزمان ایران هم بتواند از این سامانه‌ی حمل‌ونقل استفاده‌های مفید و قابل‌توجهی بکند.
