جاذبه های دیدنی یزد

یزد یکی از شهرهای مرکزی ایران است که در دل کویر قرار گرفته است. این شهر زیبا تاریخی غنی را در دل خود جای داده است و آثار تاریخی فراوانی در این شهر به ثبت رسیده اند. یزد به عنوان اولین شهر خشتی جهان در میان گردشگران جهان شناخته شده است و جاذبه های دیدنی آن باعث شده این شهر توریستی در تمام فصول سال میزبان گردشگرانی از سراسر دنیا باشد. در ادامه این مطلب قصد داریم برجسته ترین جاذبه های دیدنی شهر یزد را به شما معرفی کنیم تا در صورت سفر به این شهر زیبا به سراغ آن ها بروید.

میدان امیر چخماق

میدان امیر چخماق یزد یکی از میدان های تاریخی و مشهور ایران است که در بافت قدیمی شهر یزد قرار گرفته است. این میدان که شامل بناهایی مانند تکیه، بازار، آب ‌انبار و مسجد می باشد در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. میدان امیر چخماق که به میرچخماق نیز شناخته می شود، در دوران تیموریان بنا شده و در حال حاضر نیز مکانی برای برگزاری مراسمی مانند آیین محرم است. دستور ساخت این میدان زیبا توسط امیر جلال الدین چخماق که در قرن نهم هجری حاکم یزد بوده صادر شده است. میدان امیرچخماق در خیابان امام خمینی(ره) واقع شده است. تماشای این میدان در شب بسیار زیباست و قدم زدن در آن بسیار لذت بخش است.

بافت تاریخی شهر یزد

بافت تاریخی شهر یزد یکی از قدیمی ترین بافت های تاریخی و زنده در جهان است که همچنان قابل سکونت است. این بافت مساحتی در حدود ۷۰۰ هکتار دارد که مجموعه ای از خانه ها، بادگیرها، ساباط ‌ها، آب ‌انبارها و کوچه ‌های قدیمی خشتی (به کوچه آشتی کنان معروفند) آن را تشکیل داده است. این بافت تاریخی با ویژگی های شهرهای کویری ساخته شده و خانه ها گنبد، بادگیر و آب‌ انبار دارند. خانه ها به گونه ای طراحی و ساخته شده اند که جایی برای استفاده از هوای خنک شب های تابستان داشته باشند و ساکنین آن از سرمای زمستان نیز در امان باشند. در حال حاضر رستوران ها، کافه ها، هتل ها و اقامتگاه های زیادی در این بافت وجود دارد که در میان گردشگران بسیار پر طرفدار هستند.

مسجد جامع یزد

مسجد جامع یزد یکی از زیباترین مساجد دنیای اسلام است که در بافت قدیمی شهر یزد واقع شده است. این مسجد بلندترین مناره ها را در میان مساجد ایران دارد؛ تاحدی که از فاصله های دورتر نیز قابل مشاهده است. به گفته مورخان این مسجد بیش از ۹۰۰ سال قدمت دارد؛ برخی نیز پیشینه آن را بیش از این می دانند و معتقدند که این بنا بر روی خرابه های عبادتگاه ساسانیان ساخته شده است. مسجد جامع یزد هفت ورودی دارد که این بنا را به کوچه های اطراف آن متصل می سازد. یکی از این خروجی ها به چهارسوق و بازار شاهی منتهی می شود که مکانی بسیار دیدنی است. مسجد جامع یزد کاشیکاری ها و کتیبه های بسیار زیبایی دارد و پلان اصلی آن را با الهام از کعبه به صورت چهارگوش بنا کرده اند. مسجد جامع در ضلع غربی خیابان امام خمینی(ره) قرار دارد.

میدان ساعت

میدان ساعت یزد که به آن وقت الساعت نیز می گویند، اولین و قدیمی ترین ساعت شهری ایران را در دل خود جای داده است. ساعت در بنایی خشتی که به زیبایی کاشیکاری و تزئین شده قرار گرفته است. این ساعت توسط ساعت سازی یزدی به نام ابوبکر ساخته شده و قدمت آن به زمان قاجار باز می گردد. این میدان در نزدیکی مسجد جامع واقع شده و در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.

باغ دولت آباد

باغ دولت آباد یزد یکی از باغ های زیبای ایران است که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. باغ دولت آباد از چندین بخش تشکیل شده: عمارت سردر، ساختمان هشتی و بادگیر، عمارت تهرانی، عمارت بهشت آیین، تالار آیینه، آب‌ انبار و باغ ناصر. این باغ در محله چهارمنار و در مرکز شهر یزد واقع شده و بلندترین بادگیر جهان را با ارتفاع ۸/۳۳ متر در دل خود جای داده است. این بادگیر بنایی هشت ضلعی است که به دلیل همین طراحی خاص باد را به بهترین شکل ممکن در ساختمان به جریان می اندازد. علاوه بر این وجود حوض آب در جلوی بادگیر باعث می شود که باد از روی آب عبور کند و هوای خنک در سراسر ساختمان بوزد. قدمت باغ دولت آباد به اواخر دوره افشاریه باز می گردد. درختان سر به فلک کشیده سرو، انگور و کاج جلوه خاصی به این باغ بخشیده است. باغ دولت آباد در خیابان شهید رجایی واقع شده است.

آتشکده ورهرام (بهرام) یزد

آتشکده ورهرام یزد که به آتشکده بهرام نیز معروف است، یکی از جاذبه های دیدنی این شهر است. در این آتشکده آتش مقدس زرتشتیان که از زمان ساسانیان روشن است نگهداری می شود و بازدیدکنندگان می توانند از پشت شیشه این آتش را نظاره کنند. مسئول حفاظت از این آتش فردی است که به او “هیربد” می گویند و با جایگزین کردن چوب های مقاوم مانند چوب زردآلو و بادام آتش را شعله ور نگه می دارد. این بنای زیبا در دوران پهلوی ساخته شده و نمادی از همزیستی ادیان در کنار یکدیگر است. این مکان که برای زرتشتیان مقدس به شمار می رود مکانی برای عبادت و راز و نیاز برای آنان به شمار می آید. ساختمان آتشکده بهرام بنایی بسیار زیبا با سرستون هایی ساخت هنرمندان اصفهانی می باشد که با الهام از تخت جمشید و آتشکده پارسیان هند بنا شده است. نقش فروهری در بالای این ساختمان خودنمایی می کند که ساخت دست هنرمندان یزدی است. داخل ساختمان نیز با تصاویری از زرتشت و اوستا به زیبایی تزئین شده است. آتشکده زرتشتیان یزد در خیابان کاشانی قرار دارد و گردشگران می توانند از آن بازدید کنند.

برج خاموشان یا دخمه زرتشتیان

برج خاموشان یا دخمه زرتشتیان در کوه دخمه در ۱۵ کیلومتری شهر یزد واقع شده است. این برج نمادی از آیین دفن اموات زرتشتیان است که با اینکه امروزه این روش منسوخ شده اما این مکان جز آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. زرتشتیان در زمان های گذشته اموات را بر روی این برج ها می گذاشتند تا جسم بی جان آن ها خوراک پرندگان شود. باقیمانده جسد نیز در میان فضاهای خالی برج به نام استودان قرار می گرفت و به مرور به طبیعت باز می گشت. امروزه برج خاموشان مورد توجه گردشگران بسیاری است که برای بازدید از آن به این مکان می روند.

خانه لاری ها

خانه لاری های یزد یادگاری از دوران قاجار است که یکی از مقاصد اصلی گردشگران در شهر یزد است. این خانه ۱۷۰۰ متر مساحت دارد که ۱۲۰۰ متر آن زیربنای خانه است. خانه لاری ها مجموعه‌ای از ۳ حیاط و ۶ باب خانه است که اتاق ها، ایوان‌ها، تالارهای متعددی را شامل می شود. یک سردر زیبا، چندین بادگیر و یک هشتی نیز از دیگر بخش های خانه لاری ها است. علاوه بر این در ساخت این خانه زیبا آیینه‌کاری‌ های دیدنی، گچبری‌ های هنرمندانه، استفاده از شیشه‌ های رنگی و ارسی ‌های زیبایی بکار رفته است که نظر هر بازدید کننده ای را جلب می کند. این خانه در محله فهادان و در بافت قدیمی شهر یزد قرار گرفته و در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.

زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه

زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه بنایی ساخته شده از خشت خام است که در بافت قدیمی شهر یزد و در محله فهادان واقع شده است. روایات متعددی از پیشینه تاریخی این مکان مطرح می شود که هنوز هیچ کدام به اثبات نرسیده است. عده ای معتقدند که این زندان را اسکندر در زمان کشورگشایی هایش در این شهر بنا کرد تا مخالفانش را به این مکان تبعید کند. برخی نیز بر این باورند که این مکان نه تنها زندان نیست بلکه مدرسه ای است که کلنگ ساخت آن را ضیاءالدین حسین رضی به زمین زد و بعد از او پسرانش ساخت آن را به اتمام رساندند. آنچه قابل استناد است این است که برای قرن ها در این مکان علما به تدریس و تربیت شاگردانشان مشغول بوده اند. این بنای زیبا با گچبری های آبی و طلایی به شکل بسیار خیره کننده ای تزئین شده و گنبد آن علاوه بر زیبایی بنا، به منظور خارج کردن هوای گرم ساخته شده است.

بقعه دوازده امام

بقعه دوازده امام یزد در نزدیکی زندان اسکندر و بر روی ویرانه های آتشکده ساسانی بنا شده است. این بقعه به صورت هشت ضلعی ساخته شده و معماری بسیار زیبایی دارد. مورخان قدمت آن را به قرن ۵ هجری و دوره سلجوقیان نسبت می دهند. کارشناسان بقعه دوازده امام یزد را دومین گنبد شناسنامه دار ایران می دانند و محراب مرمرین آن را به قرن دوم یا سوم نسبت می دهند. کتیبه هایی در این بقعه کشف شده است که قرآن را به خط کوفی بر روی آنها حکاکی کرده اند.

قنات زارچ

قنات زارچ یکی از عجیب ترین و منحصر به فردترین جاذبه های دیدنی شهر یزد است. این قنات ۳۰۰۰ ساله قریب به ۹۰ کیلومتر طول دارد که مسیر آن از کوه های فهرج تا زارچ کشیده شده است. این قنات به دست افراد بسیاری در سال های طولانی و بدون ابزار ویژه حفر شده و همین موضوع اهمیت آن را دوچندان می کند. تعدادی از میله های قنات زارچ در مسجد جامع قرار گرفته که همین موضوع قدمت آن را به پیش از اسلام باز می گرداند. بعد از آن، از این میله ها برای پر کردن آب انبار مسجد برای وضو گرفتن استفاده شده است. بیش از ۲۱۱۵ حلقه چاه از این قنات سیراب می شود و در حال حاضر میزان آبدهی این قنات را در بالادست ۳۰ لیتر در ثانیه تخمین می زنند. قنات زارچ علاوه بر اینکه در فهرست آثار ملی قرار گرفته، در سال ۲۰۱۶ نیز به عنوان طولانی ترین قنات جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز ثبت شد. این قنات در خیابان سید گلسرخ، محله کوشک نو واقع شده است.

موزه قصر آیینه یزد

موزه قصر آیینه در خانه ای به نام خانه صراف زاده در سال ۱۳۷۷ تأسیس شد. به دلیل قدمت این خانه و آثار ارزشمندی که در این موزه نگهداری می شوند، این مجموعه در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. این خانه با مساحت ۸۳۷ متر در دوران پهلوی ساخته شده و در باغ سرسبزی به مساحت ۸۱۷۴ متر واقع شده است. گچبری های زیبا، آیینه کاری های هنرمندانه و تزئینات خانه جلوه خاصی به آن بخشیده است. علاوه بر وسایل روشنایی مانند انواع شمع‌ سوز، پیه‌ سوز، نفت‌ سوز و اشیای برقی، در این موزه سکه ها، تمبرها، سفال، برنز و اشیاء قدیمی با ارزشی نگهداری می شود. این موزه در خیابان کاشانی، روبروی بوستان هفت تیر قرار گرفته است.

جاذبه های دیدنی شهرهای اطراف یزد

علاوه بر شهر یزد که جاذبه های دیدنی فراوانی دارد، شهرهای مجاور این آن نیز مکان های تاریخی و پربازدیدی دارند. بسیاری از تورهای گردشگری برنامه هایی را برای بازدید مسافران خود از شهرهای استان یزد پیش بینی می کنند تا گردشگران تمامی جاذبه های دیدنی این استان را مشاهده کنند. در ادامه به برخی از مهمترین جاذبه های اطراف شهر یزد اشاره می کنیم:

• یخچال خشتی میبد
• کاروانسرای زین الدین در جاده یزد – کرمان
• آسیاب آبی اشکذر
• برج کبوترخانه
• کویر کاراکال فهرج
• چاپارخانه میبد
• غار شگفت یزدان اردکان
• زیارتگاه چک چک اردکان
• قنات حسن آباد مهریز
• باغ پهلوان پور مهریز
• عمارت آقازاده ابرکوه
• سرو ۴۵۰۰ ساله ابرکوه

کلام آخر

شهر یزد شهری قدیمی و تاریخی است که جاذبه های دیدنی آن بسیار متنوع و زیاد است. علاوه بر مواردی که در این مطلب ذکر شد می توان به بوستان ناجی، موزه آب، آب انبار شش بادگیر، موزه مردم شناسی، موزه وزیری، بازار مسگرها، خانه تهرانی ها، خانه هنر یزد و… اشاره کرد. یزد را با نام شهر بادگیرها و یا عروس کویر نیز می شناسند که نامی برازنده برای این شهر زیباست. گردشگران می توانند تمدنی اصیل را در دل کویر مشاهده کنند و در کوچه های مملو از تاریخ آن قدم بزنند. اقامت در هتل های سنتی شهر یزد و خرید در بازارهای قدیمی آن می تواند خاطره سفر در زمان را برای شما به ارمغان بیاورد.