خانه اردکانی مشهد | ۲۵ تصویر + آدرس خانه اردکانی

مشهد، شهری زیبا در شمال شرقی کشورمان است که هرساله گردشگران زیادی را می‌پذیرد. معمولاً هدف اصلی از سفر به این شهر زیبا، زیارت حرم امام رضا (ع) است. اما در کنار زیارت و استفاده از فضای معنوی می‌توان از جاذبه‌های تفریحی و تاریخی مشهد نیز استفاده کرد.

معمولاً به دلیل زیارتی بودن فضای شهر، بناهای تاریخی موجود در مشهد شناخته‌شده نیستند اما دیدن آن‌ها خالی از لطف نبوده و بخشی از تاریخچه‌ی هویتی مردم مشهد را نشان می‌دهند. یکی از این جاذبه‌های دل‌نشین و چشم‌نواز این شهر، خانه اردکانی مشهد نام دارد. این خانه یکی از خانه‌های قدیمی شهر مشهد است که به خاطر سبک متفاوت معماری آن، بسیار دیدنی است. در این مقاله قصد داریم توضیحات مفیدی درباره‌ی خانه اردکانی مشهد ارائه دهیم. با ما همراه باشید.

سرفصل‌های عنوان‌شده در این مقاله عبارت‌اند از:

• خانه اردکانی مشهد کجاست؟

• تاریخچه خانه اردکانی مشهد

• معماری خانه اردکانی مشهد

• ویژگی‌های خاص خانه اردکانی مشهد

• تصاویر خانه اردکانی مشهد

خانه اردکانی مشهد کجاست؟

اگر قصد بازدید از خانه تاریخی اردکانی را دارید باید وارد بخش‌های سنتی‌تر شهر مشهد شوید. کوچه‌پس‌کوچه‌های قدیمی شهر مشهد هنوز هم در بعضی مناطق دست‌نخورده باقی‌مانده‌اند که در تضادی عجیب با فضای مدرن و ساختمان‌های بلند اطراف قرار دارند. گشت‌وگذار در این کوچه‌ها به افراد حس کاشفی را می‌دهد که در حال کشف ناشناخته‌های پنهان شهر است.

 آدرس : خانه اردکانی در بلوار وحدت، خیابان وحدت ۲۱ (شهید سالاری مقدم) است و ورودی خانه تاریخی اردکانی در انتهای یک کوچه‌ی بن‌بست واقع شده است. این کوچه‌ی بن‌بست کوچه داروغه نام دارد و جالب است بدانید که دو خانه‌ی تاریخی دیگر نیز در این کوچه قرار دارند که درگذشته جزئی از این بنا بوده‌ و به یکدیگر نیز راه دارند. مسیر دیگری هم برای رسیدن به این بنا وجود دارد که از خیابان شهید نواب صفوی می‌گذرد. این خیابان یکی از اولین خیابان‌های مشهد است و قدمتی به‌اندازه‌ی قدمت شهر مشهد دارد. در خیابان شهید نواب صفوی باید وارد بازار مسگرها شده و ازآنجا می‌توان خانه را پیدا کرد.

این خانه قدیمی در نزدیکی حرم مطهر امام رضا (ع) قرار گرفته است و می‌توان با اندکی پیاده‌روی به آن رسید. همچنین با وسایل حمل‌ونقل عمومی مانند اتوبوس نیز می‌توان به خانه اردکانی مشهد سفر کرد. دیدنی‌های دیگری مانند آرامگاه پیر پالان‌دوز و خانه تاریخی توکلی نیز در نزدیکی این بنا قرارگرفته‌اند که می‌توان به‌آسانی از آن‌ها نیز بازدید نمود.

برای بازدید از خانه اردکانی مشهد باید بلیت ورودی تهیه کنید. ساعت بازدید از این خانه تاریخی برای صبح‌ها از ساعت ۸ صبح تا ۱۴ بعدازظهر است. برای عصرها نیز خانه تاریخی اردکانی از ساعت ۱۶ تا ۱۹ برای ورود عموم مردم باز است.

امکانات مختلفی مانند قهوه‌خانه سنتی و عکاس‌خانه‌ی سنتی نیز برای افزودن به جذابیت این محل در نظر گرفته شده است. راهنمایان در قسمت‌های مختلف این بنا حضور دارند و توضیحات کاملی را درزمینه­ی تاریخچه و معماری بنا ارائه می‌دهند. به‌طور تقریبی یک یا دو ساعت زمان برای بازدید از کل خانه لازم است.

اقدام جالبی که در چند سال گذشته توسط شهرداری مشهد انجام­شده، این است که کوچه‌ منتهی به این خانه، تبدیل به موزه‌ای برای مشاغل سنتی مشهد شده است و سعی شده تا مغازه‌هایی با سبک قدیمی همراه با ماکت افراد از مشاغل مختلف در این مکان ساخته شود تا مردم بیشتر با چهره‌ی قدیمی شهر مشهد ارتباط برقرار کنند. همچنین در قسمتی از خانه تاریخی اردکانی فروشگاهی برای خرید صنایع‌دستی و سوغاتی‌های مختلف شهر برپا شده است.

[irp posts=”3326″ name=”با اماکن گردشگری مشهد آشنا شوید”]

تاریخچه خانه اردکانی مشهد

خانه تاریخی اردکانی که به خانه داروغه یا خانه دولابیان نیز معروف است، قدمتی دویست‌ساله دارد. درواقع این خانه دو بخش زمستانی و تابستانی دارد. بنای اصلی که بخش زمستانی محسوب می‌شود، در اواخر دوره‌ی قاجاریه برای یوسف خان هراتی، آخرین داروغه‌ مشهد در آن زمان، ساخته شد.

در زمان گذشته داروغه به فردی گفته می‌شد که وظیفه‌ی حکومت بر شهر را به عهده داست، بنابراین این خانه علاوه بر اهمیت معماری، در زمان خود اهمیت سیاسی زیادی نیز داشته است و برای سال‌ها از این خانه به‌عنوان مکانی جهت برگزاری مراسم رسمی بین افراد مهم استفاده می‌شد. چندین سال پس از ساخت بنای اصلی، بنای تابستانی خانه نیز در ضلع جنوبی اضافه شد. حدود ۴۵ سال پیش خاندان دولابیان این بنا را خریداری نمودند. به همین دلیل برخی این خانه را با اسم خانه دولابیان می‌شناسند.

برای سال‌های طولانی این خانه قابل سکونت بود و افراد مختلفی در آن زندگی کرده‌اند. حتی تا حدود سی سال پیش این خانه محل سکونت به شمار می‌آمد. سپس برای چند سال خانه داروغه به‌عنوان محلی برای مناسک مذهبی مختلف استفاده می‌شد.

درواقع خانه به یکی از تکیه‌های معروف شهر یزد فروخته شده بود و در مناسبت‌های دینی از آن به‌عنوان حسینیه استفاده می‌شد. در سال ۱۳۷۹ طی نوسازی‌های متعدد محدوده‌ی این خانه، بافت شهر تغییر نمود. در آن زمان به‌جای خانه‌های قدیمی، بناهای بلندتر ساخته شد و این بنای ارزشمند نیز درخطر تخریب قرار گرفت.

در سال ۱۳۸۴، خانه تاریخی اردکانی به خاطر ارزش تاریخی‌اش ثبت میراث فرهنگی شد و در حال حاضر یکی از آثار تاریخی ملی به شمار می‌آید. از آن زمان سعی شده است قسمت‌های مختلف خانه به‌صورت اصولی مرمت شوند، مرمت این بنا هزینه‌ی زیادی داشته است و حدود یک میلیارد تومان برای بازسازی این ساختمان هزینه شده است. بازسازی خانه داروغه بزرگ‌ترین پروژه‌ی مرمت، در بین خانه‌های قدیمی در مشهد محسوب می‌شود. در سال ۲۰۱۶ پروژه‌ی نگهداری از این خانه توانست جایزه‌ بین‌المللی برای نگهداری اصولی را، از یونسکو دریافت کند.

معماری خانه اردکانی مشهد

سبک معماری خانه داروغه بسیار خاص و متفاوت است. کل بنا شامل بخش‌های تابستانی و زمستانی، حیاط، آب‌انبار و حوض‌خانه می‌شود. شاید بتوان گفت این خانه یکی از آخرین آثار به‌جامانده از معماری سنتی ایرانی باشد و ردپاهای معماری مدرن را نیز در آن می‌توان دید.

معمار اصلی بنا روس است به همین علت می‌توان تأثیر مدل معماری روسی را در گچ‌بری‌ها و مجسمه‌های موجود در خانه مشاهده نمود. کاشی‌های هفت‌رنگ و تندیس‌های فرشتگان همگی نشان از نفوذ سبک هنر روس در طراحی بنای این خانه دارند. این خانه تقریباً ۱۱۰۰ مترمربع زیربنا دارد و اندکی از خانه‌ها و ساختمان‌های اطرافش پایین‌تر ساخته شده است.

دو طرف در ورودی خانه دولابیان سکوهای قدیمی وجود دارد که بر سردر آن کاشی‌کاری شده است. زمانی که فرد وارد بنا می‌شود ابتدا باید از یک دالان پرپیچ‌وخم عبور کند. سپس حیاط خانه قرار دارد که بسیار زیباست و در وسط آن یک حوض وجود دارد.

به سبک باغ‌ها و باغچه‌های ایران در چهار طرف حوض چهار باغچه‌ی کوچک گل و گیاه درست‌شده است. برای حفظ درختان از گرما سعی شده است تا حیاط در وسط ساختمان‌های این بنا قرار بگیرد، تا از هجوم بادهای تابستانی در امان بماند. در سه طرف از حیاط می‌توان ساختمانی با دوطبقه را مشاهده نمود که دو طرف آن مخصوص اقامت ساکنین اصلی خانه و یک‌طرف مخصوص خدمه‌ی خانه بوده است.  

ویژگی‌های خاص خانه اردکانی مشهد

سبک ساخت خانه دولابیان به‌نوعی است که در هر دو طرف بنا قسمت‌های تابستانی و زمستانی وجود دارد. این سبک معماری در زمان قاجاریه رایج نبود و به‌نوعی ابتکار معمار این خانه محسوب می‌شود. آشپزخانه‌ی بنا در طبقه‌ی زیرین قسمت زمستان‌نشین قرار دارد تا به گرم کردن خانه در فصل‌های سرد کمک کند.

برای تنظیم دمای خانه سعی شده است دیوارها با قطر بیشتری ساخته شوند. جالب است بدانید اولین شومینه‌ مشهد در این خانه قرار دارد. به‌طورکلی در بخش زمستانی اتاق‌ها با پهنای کم ساخته‌شده‌اند تا آفتاب همه جای اتاق را گرم نماید. در بخش تابستانی این وضع برعکس است و اتاق‌ها وسیع ساخته‌شده‌اند.

برای تأمین هوای مناسب برای فصل گرما نیز در قسمت‌های تابستانی بنا، اتاق‌های بادگیر به سبک سنتی وجود دارد و حوض‌های درون ساختمان، در خنک کردن هوا نقش دارند. به‌طورکلی سعی شده با کمک علم مهندسی و معماری از انرژی‌های طبیعی برای گرم کردن و خنک نگه‌داشتن بنا استفاده شود.

در طبقه‌ دوم بنا چند اتاق و ایوان بزرگی وجود دارد. ایوان در معماری سنتی ایران جایگاه بسیار مهمی دارد. درواقع در معماری سنتی ایرانی خانه نمادی از جسم و دنیای مادی در نظر گرفته می‌شد و حیاط نماد روح و عالم روحانیت بود. ایوان در این مدل معماری نمادی از فضای بین روح و ماده به‌حساب می‌آید. در تمثیلی دیگر در معماری سنتی ایوان را چشم ‌خانه می‌دانند. در بخش غربی بنا نیز می‌توان ایوانی بزرگ را دید که دارای ستون‌های متعدد است.

جالب است بدانید اولین حمام خصوصی مشهد در این خانه بنا شده است. همچنین در قسمت‌هایی از بخش زمستانی این بنا بخاری‌های دیواری خاصی برای گرم کردن فضا در نظر گرفته شده است. این خانه نانوایی و سرداب نیز دارد. از دیگر ویژگی‌های خاص خانه داروغه می‌توان به وجود دو سری پله در دو طرف حیاط برای رفتن به طبقه‌ دوم ساختمان اشاره کرد. همچنین این خانه به‌صورت ساخته شده است تا استفاده از نور طبیعی آفتاب برای گرم کردن اتاق‌ها در زمستان و همچنین استفاده از روشنایی روز در محیط داخلی خانه ممکن باشد.

 تصاویر خانه اردکانی مشهد

در ادامه مجموعه‌ای از تصاویر جذاب از قسمت‌های خانه تاریخی اردکانی و بافت اطراف این خانه ارائه می‌شود تا فضای داخلی و معماری نامتعارف این خانه بهتر نمایش داده شود:

در شهر مشهد حدود ۳۹ خانه‌ تاریخی وجود دارد که خانه اردکانی یکی از برجسته‌ترین آن‌هاست. خانه تاریخی اردکانی را می‌توان جاذبه‌ای متفاوت در دل شهر مشهد دانست که معماری جذابش، آن را به یکی از زیباترین بناهای تاریخی در کل کشور تبدیل کرده است. از بین همهمه و شلوغی کلان‌شهر که می‌گذریم در انتهای یک کوچه‌ی بن‌بست به این بنای زیبای قدیمی می‌رسیم. در آنجا چندساعتی را می‌توان به‌دوراز دغدغه‌های زندگی، در دل تاریخ سفر کرد و در راهروهای خانه خاطره‌های گذشته را جست‌وجو نمود.

نگاهی گذرا به برخی خدماتی که توسط مهمانداران و پرسنل تشریفات در قطارهای ۵ ستاره فدک ارائه می شود:

[stextbox id=’info’ direction=’rtl’]

• سرو نوشیدنی خوشامدگویی (Welcome Drink)
• سرو عصرانه یا صبحانه بر حسب ساعت حرکت قطار و زمان رسیدن آن به مقصد
• سرو یک نوع غذای اصلی گرم به همراه نوشیدنی انتخابی
• ارائه پذیرایی با استفاده از ظروف ABS به همراه کاتلری و نپکین

[/stextbox]

همچنین می توانید در هر لحظه از شبانه روز برای  خرید بلیط قطار فدک از صفحه اصلی سایت استفاده نمایید.

قطار فدک رمز یک سفر با کیفیت می باشد.

[stextbox id=’info’ direction=’rtl’]

در صورت نیاز می توانید با شماره زیر با ما در ارتباط باشید

شماره تماس: ۵۴۸۲۴-۰۲۱

[/stextbox]