جاذبه های شهر مشهد را بشناسید

شهر مشهد یکی از بزرگترین شهرهای مذهبی جهان در شمال شرقی ایران است که همواره میزبان گردشگران داخلی و خارجی می باشد. مشهد میزبان بارگاه امام هشتم شیعیان امام رضا(ع) است که همین برتری باعث توجه ویژه به این شهر مقدس شده است. در سال های اخیر به موضوع گردشگری مشهد بیشتر پرداخته شده و امکانات رفاهی برای اسکان و آسایش زائران و گردشگران ارتقاء یافته است. بر اساس آمار، سالانه ۲۵ میلیون نفر به این شهر سفر می کنند و علاوه بر زیارت امام رضا(ع) از جاذبه های دیدنی شهر مشهد نیز بازدید می کنند. در ادامه به معرفی برخی از مشهورترین مکان های دیدنی مشهد می پردازیم و به شما پیشنهاد می کنیم حتماً مسافر این شهر پر جنب و جوش باشید.

حرم امام رضا(ع)

بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) که به آن آستان قدس رضوی نیز اطلاق می شود، مجموعه ای از صحن ها، موزه ها و کتابخانه ها می باشد که در جوار حرم مطهر واقع شده اند. این مجموعه در کل بیش از یک میلیون متر مربع مساحت دارد و برای گنجایش ۷۰۰ هزار نفر طراحی و ساخته شده است. حرم مطهر رضوی در سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی ثبت شده و بیشترین گسترش و نوسازی را در دوران پس از انقلاب اسلامی داشته است. بارگاه امام رضا(ع) ۹ صحن دارد: صحن انقلاب اسلامی که به آن صحن عتیق هم می گویند، صحن آزادی، صحن جمهوری اسلامی، صحن قدس، صحن جامع رضوی، صحن غدیر، صحن کوثر، صحن هدایت و صحن بعثت. صحن انقلاب همان صحنی است که ایوان طلا در آن قرار گرفته و ساخت آن به دوران تیموریان و تکمیل آن در زمان صفویان رخ داده است. این صحن از دیدنی ترین بخش های حرم است که پنجره فولاد، نقاره خانه و ساعت بزرگ در آن قرار دارند. عمر گنبد اصلی بارگاه امام رضا(ع) به بیش از هزار سال و دوران سلجوقیان می رسد؛ دستور ساخت این گنبد را وزیر سلطان سنجر سلجوقی صادر کرد و در طی این سال ها بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. حرم امام رضا(ع) علاوه بر اینکه ملجأ و پناهگاهی برای شیعیان و مکانی برای نیایش و راز و نیاز آن ها است، مکانی بسیار دیدنی و تاریخی است که هر بیننده ای را مجذوب می کند.

مسجد گوهرشاد

مسجد گوهرشاد قدیمی ترین مسجدی است که در مجموعه بارگاه امام رضا(ع) ساخته شده است. این مسجد در بخش جنوبی بارگاه واقع شده و حدوداً ۹۴۱۰ متر مربع مساحت دارد. قدمت مسجد گوهرشاد به دوران تیموریان باز می گردد و توسط قوام‌ الدین بن زین ‌الدین شیرازی معمار مشهور آن دوران ساخته شده است. این مسجد به دستور گوهرشادآغا همسر شاهرخ تیموری که از زنان تأثیرگذار آن دوران بود بنا گردید. مسجد گوهرشاد چندین ایوان دارد که مشهورترین و زیباترین آن ایوان مقصوره است. این ایوان با کتیبه های معرق به زیبایی زینت داده شده و محرابی قدیمی در بخشی از آن قرار دارد. در بخشی دیگر از این ایوان منبری از جنس چوب گلابی و گردو وجود دارد که در ساخت آن از میخ فلزی استفاده نشده و قدمت آن به سال ۱۲۴۳ هجری قمری باز می گردد.

آرامگاه نادر شاه افشار (باغ نادری)

نادرشاه افشار یکی از پادشاهان ایران است که در سال ۱۱۴۸ هجری قمری سلسله افشاریه را تأسیس کرد و شهر مشهد را به عنوان پایتخت خود برگزید. او در زمان پادشاهی خود کشورگشایی های بسیاری کرد و سرانجام در سال ۱۱۶۰ هجری قمری کشته شد. پس از فراز و نشیب بسیار باقیمانده جسد او سال ها بعد یعنی در سال ۱۲۹۶ در مقبره کنونی اش در شهر مشهد به خاک سپرده شد و بنای کنونی این آرامگاه در سال ۱۳۴۲ هجری شمسی بنا گردید. این بنا در میان باغی واقع شده و مجسمه نادرشاه سوار بر اسب روی آن به تصویر کشیده شده است. در این مکان که به آن باغ نادری نیز می گویند، موزه ای وجود دارد که در آن ادوات جنگی قدیمی مانند زره ها و وسایل جنگ به نمایش گذاشته شده است. علاوه بر این چندین تابلو نقاشی نفیس، نسخ خطی و سکه های قدیمی نیز در تالار این موزه در معرض دید عموم است. آرامگاه نادرشاه در خیابان شیرازی، چهارراه شهدا قرار دارد.

آرامگاه فردوسی

آرامگاه فردوسی در شهر توس در فاصله ۳۰ کیلومتری مشهد واقع شده است. مساحت مجموعه این آرامگاه حدوداً ۶ هکتار است که در حال حاضر شامل باغ، فضای آرامگاه، حوض، موزه و مکان های اداری می باشد. ساخت این آرامگاه زیبا به سال ۱۳۱۳ باز می گردد و با طرحی از طاهرزاده بهزاد و نظارت حسین لرزاده ساخته شده است. در سال ۱۳۴۷ نیز این بنا توسط هوشنگ سیحون مرمت و بازسازی شد. مجسمه زیبای فردوسی هم که در کنار حوض قرار داده شده است کار استاد ابوالحسن صدیقی می باشد. در دیواره های بخش آرامگاه نیز بخش هایی از شاهنامه را سنگ تراشی کرده اند که بسیار زیبا و تماشایی است. علاوه بر این در موزه مجموعه توس اشیاء با ارزشی از دوران های مختلف تاریخی نگهداری می شود. علاوه بر فردوسی، مهدی اخوان ثالث شاعر پر آوازه و همچنین استاد آواز ایران محمدرضا شجریان نیز در این آرامگاه آرمیده اند.

مجموعه کوهسنگی

کوهسنگی پارک زیبایی در جنوب غربی شهر مشهد و در انتهای خیابان کوهسنگی مشهد است. این پارک در دامنه کوه های بینالود واقع شده و به دلیل وجود همین کوه ها این نام را برایش انتخاب کرده اند. قدمت این پارک به زمان های بسیار دور و دوران صفویه و قاجار باز می گردد. اولین باغ وحش شهر مشهد نیز در این مکان دایر بود که البته در حال حاضر به مکان دیگری منتقل شده است. این پارک که برای تفریح خانواده ها مکان بسیار مناسبی است از ۷ باغ با نام های باغ آرامگاه، باغ سنگی، باغ فرهنگی، باغ پذیرایی، باغ ورزشی، باغ طبیعی و باغ تفریحی تشکیل شده است. در این باغ ها رستوران، سالن های برگزاری جشن، مکان بازی کودکان، موزه، آمفی تئاتر، فضای استراحت، جایی برای ورزش هایی مانند دوچرخه سواری، دریاچه و… وجود دارد. در بخش هایی از کوهسنگی تعدادی آرامگاه نیز وجود دارد که متعلق به چندین عارف و فقیه قدیمی می باشد. در محوطه کوهسنگی بازاری به نام چهارسوق هنر دایر شده که در آن هنرمندان به معرفی و ارائه صنایع دستی می پردازند.

موزه آستان قدس رضوی

موزه آستان قدس رضوی در ضلع جنوبی حرم و در صحن کوثر قرار گرفته است. این موزه از بخش های مختلفی تشکیل شده که مجموعه ای بسیار بزرگ و کامل را به وجود آورده اند. در بخشی از این موزه هدایای نفیسی که به بارگاه امام رضا(ع) اهدا شده نگهداری می شود؛ از جمله مدال های ورزشکاران. موزه مرکزی آستان قدس رضوی از گنجینه های متعددی تشکیل شده که مهمترین آن ها عبارتند از:

• گنجینه تاریخ حرم رضوی
• گنجینه اسکناس
• گنجینه نجوم
• گنجینه آبزیان
• گنجینه سکه
• گنجینه سلاح
• گنجینه تمبر و تاریخچه پستی
• گنجینه ساعت
• گنجینه ظروف
• گنجینه مدال
• گنجینه هنرهای تجسمی

علاوه بر این گنجینه ها که در موزه مرکزی آستان قدس نگهداری می شود، موزه های دیگری نیز در حرم مطهر و اطراف آن وجود دارند که توجه گردشگران و بازدیدکنندگان زیادی را جلب می کند. از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• موزه قرآن
• موزه هدایای مقام معظم رهبری
• موزه فرش
• موزه مردم شناسی
• تالار استاد فرشچیان

پارک وکیل آباد مشهد

پارک وکیل آباد در شمال غربی شهر مشهد و در کنار یک رودخانه فصلی خروشان دایر شده است. این پارک عمری طولانی دارد که درختان سر به فلک کشیده آن موید همین مطلب می باشند. پارک وکیل آباد که قدیمی ها به آن باغ وکیل آباد یا میرطراز نیز می گویند، فضای مناسبی برای استراحت، قدم زدن و پیاده روی دارد و در هر فصلی از سال زیبایی های خاص خود را دارد. در حال حاضر این پارک از چندین بخش تشکیل شده که خدمات متنوعی را نیز ارائه می کنند. این پارک به مبلمان شهری، فضای بازی کودکان، سرویس های بهداشتی و نمازخانه نیز مجهز شده است.

طرقبه

طرقبه یکی از ییلاق های اطراف شهر مشهد است که علاوه بر اهالی مشهد گردشگران بسیاری را به این سمت می کشاند. فاصله این مکان تا شهر مشهد حدوداً ۳۰ کیلومتر است و از انتهای بلوار وکیل آباد می توان به سمت طرقبه رفت. وجود رستوران های متعدد با غذا و امکانات رفاهی بسیار عالی و اجرای موسیقی زنده یکی از دلایل شهرت طرقبه می باشد. علاوه بر این پیست اسکی، اتوموبیل رانی و سوارکاری نیز برای علاقمندان به این رشته ها در این مکان دایر شده است. طرقبه طبیعتی بکر و زیبا دارد که همواره میزبان گردشگران می باشد.

چالیدره

چالیدره منطقه گردشگری در فاصله ۲ کیلومتری طرقبه است که علاوه بر آب و هوای کوهستانی دلپذیر، امکانات رفاهی و تفریحی زیادی نیز دارد. این مکان دریاچه ای دارد که برای تفریحات آبی مانند ماهیگیری، قایق سواری، اسکی روی آب و… مناسب است. همچنین در این منطقه کوهستانی تله سیژ، تله کابین و ترن کوهستانی نیز برای رفتن به ارتفاعات ساخته شده است. چالیدره مکانی مناسب برای تفریح می باشد و رستوران ها و کافه های متعددی در این مکان احداث شده است. امکانات تفریحات دیگری مانند بانجی جامپینگ، زیپ لاین، کارتینگ و… نیز در این منطقه گردشگری مهیا می باشد که باعث استقبال گردشگران از این مکان شده است.

جنگل جیغ

جنگل جیغ در روستایی به نام سربرج واقع شده که در بخش طرقبه است. این جنگل زیبا با درختان گیلاس، سیب و گردو پوشیده شده و جانورانی مانند گرگ، خرگوش و روباه و انواع پرندگان در آن زندگی می کنند. اما شهرت این جنگل به دلیل دیگری است. در این جنگل پس از غروب آفتاب تا نیمه شب صدایی شبیه جیغ شنیده می شود که در طول روز چنین صدایی وجود ندارد. تمام کسانی که به این جنگل رفته اند این صدا را شنیده اند و آن را تأیید می کنند. جنگل جیغ که به آن جنگل سربرج نیز می گویند، یک رودخانه فصلی هم دارد. این رودخانه گاهی پر آب وگاه خشک می شد. اما از سال ۱۳۹۰ به طرز عجیبی به صورت دائمی پرآب شد و دیگر خشک نشد. این اتفاق همزمان با شنیده شدن صدای جیغ از دل جنگل همراه شده است و عده ای این دو موضوع را به هم مرتبط می دانند. کارشناسان دلایل مختلفی مانند هجوم ملخ ها، حمله جیرجیرک ها و یا وزش باد را دلیل این صدا می دانند؛ اما حقیقت اینست که هیچکدام از این دلایل قانع کننده نیستند. به هر حال جنگل جیغ یکی از مکان هایی است که گردشگران بسیاری را به سمت خود جلب می کند.

خانه ملک

خانه ملک متعلق به فردی به نام حاج حسین ملک می باشد و به اواخر دوران قاجار باز می گردد. این خانه که از معماری بسیار زیبایی برخوردار است در حال حاضر مرکز هنرهای سنتی میراث فرهنگی خراسان رضوی می باشد.

خانه داروغه

قدمت خانه داروغه به دوران قاجار باز می گردد. این خانه متعلق به شخصی به نام یوسف خان هراتی رئیس نظمیه بوده که برای پذیرایی از مهمانان خود از این عمارت استفاده می کرده است. این بنای تاریخی مدتی متروکه مانده بود ولی نهایتاً پس از مرمت و بازسازی در سال ۱۳۹۴ دوباره مورد بهره برداری قرار گرفت. خانه داروغه در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و در حال حاضر به عنوان موزه از آن استفاده می شود. این خانه در محله نوغان مشهد واقع شده است.

خانه توکلی ها

خانه توکلی بنایی بازمانده از دوران قاجار است که معماری بسیار زیبایی دارد. اتاق های تودرتو، ایوان و ستون های برافراشته از زیبایی های این خانه است. کاشیکاری و آجرکاری های زیبا یکی دیگر از ویژگی های این بنا می باشد. در حال حاضر در این خانه که در خیابان نواب صفوی قرار دارد موزه مردم شناسی دایر شده است.

سخن پایانی

جاذبه های دیدنی شهر مشهد به موارد فوق محدود نمی شود و مکان های دیگری برای تفریح و بازدید گردشگران در این شهر وجود دارد. همچنین اقامتگاه ها و هتل های متعددی در شهر مشهد میزبان مسافران می باشند که بر اساس خدماتی که ارائه می دهند رتبه بندی می شوند. اقامت در این شهر در هر فصلی از سال می تواند تجربه سفری خوش را برای مسافران و زائران به ارمغان بیاورد.