از آغاز ورود وسایل حمل و نقل به زندگی بشر، قطارها به عنوان یکی از مهم‌ترین و پرطرفدارترین وسایل نقلیه مورد استفاده قرار گرفتند. قطار ها، در زندگی روزمره‌ی افراد در سرتاسر جهان نقش مهمی ایفا میکنند. با توجه به نیازهای روزافزون بشر به‌جا به‌جایی، آن هم در کمترین زمان ممکن، نسل جدیدی از قطارها با عنوان قطارهای سریع السیر وارد سیستم حمل‌ونقل شدند تا بیش از پیش انسان را در مدیریت زمان و سهولت زندگی یاری کنند.
در حال حاضر سریع‌ترین قطار دنیا، متعلق به کشور چین است؛ با این حال کشورهای مختلف و در رأس آنها کشور ژاپن، دائماً در تلاش هستند تا با طراحی قطارهای سریع‌السیر و فوق پیشرفته خود، تا حد ممکن درصد محبوبیت این وسیله نقلیه را بالات ببرند.
اگر موضوع قطار سریع‌السیر برای شما جذاب است و مایل هستید اطلاعات بیشتری در این زمینه به دست آورید، بد نیست این مطلب را که طی سرفصل‌های زیر گردآوری شده است مطالعه کنید:
قطار سریع السیر چیست؟
فواید قطار های سریع السیر
سریع‌ترین قطار دنیا
قطار سریع‌السیر چین
قطار سریع‌السیر ژاپن
قطار سریع السیر ایران
قطار سریع السیر تهران-مشهد
قطار سریع السیر چیست؟
قطارهای سریع السیر، در واقع نسلی از قطارها هستند که فاصله‌ها را سریع‌تر از قطارهای معمولی طی میکنند. قطار سریع السیر شامل قطارهای سریع داخل کشوری و بین کشوری می‌شوند. تعاریف از چیستی قطار سریع السیر با توجه به تفاوت استاندارد سرعت قطارها در نقاط مختلف جهان، متفاوت است.
به‌طور مثال در آمریکا به قطاری که بیش از ۱۴۵ کیلومتر بر ساعت حرکت کند سریع السیر گفته می‌شود؛ و این در حالی است که مرز تعریف قطار معمولی با سریع در آلمان ۴۵۰ کیلومتر بر ساعت است.
سرعت قطار سریع السیر ایران ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت تعریف می‌شود. ویژگی دیگری که این قطارها دارند، این است که توقف‌های کمتری نسبت به انواع معمولی‌شان داشته و یا اصلاً توقف ندارند.
قطارهای سریع عمدتاً به‌منظور حمل مسافر به کار گرفته می‌شوند. تنها در کشور فرانسه از بعضی قطارهای سریع السیر، در ارسال بسته‌ها پستی استفاده می‌شود. این قطارها در کشورهای پرجمعیت به ویژه کشورهای آسیایی، کاربرد و طرفداران بسیاری دارند؛ به‌طوری که چین و ژاپن در رأس ده کشور برتر جهان در تولید قطار های سریع السیر هستند.
| قطار های سریع السیر، مسافت ها را سریع تر و با توقف کمتر و یا بدون توقف طی میکنند. هم چنین امنیت و به صرفه بودن آنها باعث جلب توجه افراد و کسب محبوبیت این وسیله نقلیه شده است. |
فواید قطار های سریع السیر
این قطار ها به دلیل آنکه مسافت طولانی را در زمان کوتاهی طی میکنند، توجه بسیاری از مردم جهان را به خود جلب کرده‌اند. هم چنین از نظر اقتصادی برای مردم و دولت ها بسیار کم هزینه تر از سیستم های دیگر حمل و نقل هستند، چرا که افراد بسیاری را با مصرف انرژی کمتر جا به جا میکنند و بلیط آن نیز ارزان‌تر از خودرو و هواپیما است. به‌طور مثال قیمت هر عدد بلیط پرسرعت‌ترین قطار جهان، که قطار سریع السیر چین است، ۸ دلار است.
از دیگر فواید آنها می‌توان به مصرف انرژی کمتر و سازگاری با محیط زیست اشاره کرد. با پیشرفت تکنولوژی و روی کار آمدن قطار های مغناطیسی، که با نیروی الکترومغناطیسی کار میکنند و سرعت بالاتری دارند، این سازگاری افزایش پیداکرده است.
اگرچه این قطارها با وجود سرعت بسیار بالا همچنان به سرعت هواپیما نمی‌رسند، اما باید توجه داشت دسترسی آنها به حومه و مراکز شهرها و کشورها بیشتر است؛ هم‌چنین عدم بازرسی و معطلی‌هایی که در سفرهای هوایی پیش می‌آید، باعث محبوبیت قطار های سریع شده است، به‌طوری‌که در بسیاری از شهرهای اروپایی مانند پاریس و بروکسل به‌جای استفاده از هواپیما از قطارهای سریع‌السیر استفاده می‌شود.
سریع‌ترین قطارهای دنیا
قطار سریع السیرچین
همان‌طور که گفته شد، قطار های سریع السیر در جهان مورد استقبال قرارگرفته و بسیاری از کشورها برای تولید سریع‌ترین قطار دنیا با هم رقابت میکنند. پیش‌تر نیز به این موضوع اشاره شد که رکورد سریع‌ترین قطار جهان در دست کشور چین است.
این رکورد متعلق به قطار شانگهای- مَگِلو است. این قطار ۴۶۵ کیلومتر بر ساعت سرعت دارد و سریع‌ترین قطار جهان به شمار می‌رود، ۵۰۰ مسافر را حمل می‌کند و مسیر پودونگ تا شانگهای را در ۷ دقیقه طی می‌کند.
البته در آخرین رکورد، ژاپن با ۶۶۰ کیلومتر بر ساعت پرچم‌دار سریع‌ترین قطار دنیا است؛ با این وجود این رکوردها صرفاً آزمایشی بوده و برای حمل و نقل عمومی استفاده نمی‌شوند. اما قطار شانگهای به‌طورمعمول و برای مسافران عادی استفاده‌شده و سریع‌ترین قطار جهان نام گرفته است.
جالب است بدانید طولانی‌ترین خط قطار پرسرعت جهان نیز در چین قرار گرفته است. قطاری که در این مسیر حرکت می‌کند ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت سرعت دارد و مسافت پکن تا گوانگژو را در ۸ ساعت طی می‌کند.
قطار سریع السیر ژاپن
ترنی در ژاپن وجود دارد که این کشور را پس از چین صاحب سریع‌ترین قطار های دنیا کرده است. Shinkansen نام ترنی در ژاپن قرار است که با سرعت ۴۴۳ کیلومتر بر ساعت حرکت کرده و مسیر ۷۱۳ کیلومتری تایوان تا آموزی را در سه ساعت و ده دقیقه طی می‌کند.
جالب است بدانید نسل جدیدی از قطارهای ژاپنی هستند که به‌طور آزمایشی توانسته‌اند با سرعت ۶۶۰ کیلومتر بر ساعت حرکت کنند. البته این قطارها هنوز به‌طور عمده تولید نشده‌اند و افتتاح آن در سال ۲۰۲۰ تخمین زده شده است.
اما این قطار سریع السیر از ویژگی‌های منحصر به فردی برخوردار است. این امکانات شامل طراحی متفاوت و مطابق با محیط زیست، وجود صندلی‌های مدرن و محل شارژر برای هر صندلی، امکان تنظیم نور جدا به‌صورت مجزا برای هر سرنشین و امکاناتی از این قبیل است.
قطار سریع السیر ایران
افتتاح قطار سریع السیر در ایران به سال ۱۳۵۵ شمسی خورشیدی برمی‌گردد. ابتدا سرعت آن ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت بود؛ اما با پیشرفت تکنولوژی این عدد به ۲۵۰ افزایش یافت. البته پروژه جدید قطار سریع السیر ایران در مسیر تهران- قم – اصفهان کلیدخورده است و طراحی آن به صورتی است که ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت سرعت خواهد داشت و زمان جابه‌جایی از تهران به اصفهان را به کمتر از ۲ ساعت کاهش خواهد داد.
قطار سریع السیر تهران- مشهد
در حال حاضر پروژه راه اندازی قطار سریع السیر مغناطیسی، به دلیل هزینه های گزافی که در بر دارد و به صرفه نبودن متوقف شده است. اکنون ساخت قطار سریع السیر تهران- مشهد به جای قطار مغناطیسی در دستور کار قرار گرفته است و در روزهای پایانی اخذ مجوز برای اجراست.
این سیستم کاملاً با خط راه آهن فعلی متفاوت خواهد بود و سرعت قطارها ۳۰۰ یا ۳۵۰ کیلومتر بر ساعت طراحی‌شده‌اند. این یعنی فاصله تهران – مشهد توسط قطار سریع‌السیر این خط در کمتر از پنج ساعت طی خواهد شد.
