جشن گرگیعان نام یک مراسم اصیل و رایج در میان مردم استان‌های خوزستان، بوشهر، هرمزگان و کشورهای حاشیه خلیج فارس می‌باشد. این مراسم در تاریخ ۱۶ رمضان و به مناسب تولد امام دوم شیعیان، امام حسن مجتبی برگزار می‌شود و جشن کودکان اهواز محسوب می‌شود، یعنی توسط کودکان برگزار می‌شود. در این مراسم کودکان با خواندن چندین شعر آهنگین و نیز به هم کوبیدن دو تکه سنگ با یک ریتم ویژه، در خانه‌های مردم را می‌زنند و از آن‌ها طلب شیرینی و عیدی می‌کنند. در نهایت پس از دریافت شیرینی و عیدی از صاحب خانه‌ها، برای آن‌ها آرزوی سلامتی و رزق روزافزون می‌کنند. در ادامه این مطلب توضیحات بیشتری را در خصوص این آیین سنتی به شما ارائه خواهیم کرد.
آیین‌های جشن گرگیعان
جشن گرگیعان توسط کودکان در نیمه ماه مبارک رمضان انجام می‌شود. این آیین تقریبا همه ساله برگزار می‌شود و کودکان خوزستانی و دیگر شهرهای جنوب کشور، علاقه بسیار زیادی به آیین‌های این جشن سنتی دارند. نکته جالب در خصوص جشن گرگیعان، قدمت ۱۴۰۰ ساله آن می‌باشد. البته این مراسم طی این سال‌های اخیر با استقبال کمتری همراه شده، اما هنوز هم در بسیاری از نقاط شهر اهواز برگزار می‌شود. جالب است بدانید که مراسم گرگیعان در سال ۱۳۹۵ هجری شمسی به عنوان یکی از مهم‌ترین میراث معنوی و ناملموس این استان ثبت شده است.
واژه گرگیعان در اصل، گویش بومی و محلی واژه قرقیعان در استان خوزستان و کشورهای عربستان و کویت می‌باشد. این آیین در کشور عراق و شهر بغداد هم برگزار می‌شود و با نام ماجینه شناخته می‌شود. در کشور بحرین نیز این مراسم را با اسم قرقاعون می‌شناسند. جشن گرگیعان در کشور قطر با نام قرنقعوه، در عمان قرنقشوه و در کشور امارات با نام حلق اللیله شناخته می‌شود.
جالب است بدانید که بعضی از زبان‌شناسان اعتقاد دارند که این واژه از قرع الباب که به معنی کوبیدن درها می‌باشد، برگرفته شده است. عده دیگری هم ریشه قرقیعان را از واژه قرع العین که به معنی نور چشم می‌باشد، می‌دانند. برخی از تاریخ‌شناسان می‌گویند با توجه به اینکه این مراسم برای تولد امام حسن مجتبی، خشنودی پیامبر اکرم و همچنین تولد نخستین نوه وی برگزار می‌شود، نتیجه می‌گیریم که در زمان قدیم مردم برای عرض تهنیت به امام علی علیه‌السلام و حضرت فاطمه، قره عین قره عین گویان به سمت درب خانه این دو بزرگوار رفته و میلاد امام حسن علیه‌السلام را تبریک می‌گفتند و به همین دلیل است که این آیین امروزه در تاریخ ۱۵ رمضان برگزار می‌شود.
شعر گرگیعان
یکی از مهم‌ترین خصوصیات شعرهای کودکان، محاوره‌ای و خلاصه بودن آن‌ها است. این شعرها به طور معمول در قالب ترانه‌های آهنگین و ریتم‌دار خوانده می‌شود. شعرهای کودکانه این چنینی معمولا جذابیت بسیار زیادی برای کودکان دارد و باعث می‌شود که کودکان برای دفعات متوالی به این شعرها گوش دهند.
شعرهای کودکانه، خیلی شیرین‌تر هستند و بهتر است از جملات حوصله سربر و یا واژگان سخت در آن استفاده نشود. شعرهای آیین گرگیعان نیز به همین ترتیب است. اگر بخواهیم یک نمونه مشابه به شعر گرگیعان را مثال بزنیم، اتل متل توتوله بهترین گزینه است. در واقع شعرهای جشن گرگیعان که توسط کودکان خوانده می‌شود هم به همین اندازه شیرین و ساده است. در زبان عربی به این شکل شعرها لقب اهازیج الاطفال داده‌اند.
البته شعرهای آئین گرگیعان انواع متفاوتی دارند. هر کدام از شهرهای جنوبی که این مراسم را برگزار می‌کنند، یک متن جداگانه برای خواندن شعر گرگیعان دارند. اما اگر به مفهوم اصلی آن دقت کنید، به اشتراکاتی میان آن‌ها می‌رسید. وجه مشترک شعرهای گرگیعان این است که کودکان در انتهای شعر خود، برای صاحب خانه‌ها، آرزوی سلامتی و رزق روزافزون می‌کنند. این آرزوها چه در شهرهای داخل کشور و چه در کشورهای حاشیه خلیج فارس به همین ترتیب است.
همانطور که می‌دانید کودکان به خوبی نمی‌توانند احساسات خود را پنهان کنند و به سرعت احساس خوشحالی و یا ناراحتی را بروز می‌دهند. این موضوع در خصوص جشن گرگیعان نیز صدق می‌کند. در واقع اگر صاحب خانه به کودکان عیدی و شیرینی بدهد، در نهایت با آرزوی سلامتی و روزی زیاد مواجه می‌شود، اما اگر صاحب خانه با کودکانی که مراسم گرگیعان را انجام می‌دهد رفتار خوبی نداشته باشد، با واکنش منفی کودکان همراه خواهد شد.
موسیقی گرگیعان
جالب است بدانید که در برخی از مراسم گرگیعان، ترانه خوانی کودکان به همراه موسیقی اجرا می‌شود. سبک موسیقی جشن گرگیعان نیز درست مثل دیگر موسیقی‌های کودکانه است و با سازبندی خاص و ملودی‌های شیرین و ساده بوسیله آهنگسازان بزرگسال ساخته می‌شود. این نوع موسیقی علاوه بر کودکان می‌تواند توجه نوجوانان و جوانان را هم جلب کند. اصلی‌ترین هدف از ساخت چنین موسیقی‌های برای مراسم گرگیعان، جلب توجه صاحب خانه‌ها است.
سخن پایانی
جشن به غیر از شهر اهواز، در شهرهای بندرعباس و بوشهر نیز این آیین انجام می‌شود. اما جالب است بدانید که این مراسم در شهرهایی چون کاشان، کرمان، دزفول و بهبهان نیز با نام‌های مختلفی برگزار می‌شود. البته این روزها، آیین جشن گرگیعان که جزو اصیل‌ترین رسوم مردم کشورهای مسلمان و شیعه است، رو به فراموشی می‌رود. امیدواریم که با تدابیر مرتبط اهمیت بیشتری به این آداب و میراث سنتی داده شود و مردم استان خوزستان و دیگر شهرهای که این مراسم را برگزار می‌کنند نیز، این رسم زیبا را از یاد نبرند. پیشنهاد می‌کنیم که اگر در ماه رمضان به استان خوزستان و شهر اهواز سفر می‌کنید، حتما در مراسم گرگیعان شرکت داشته باشید.
نگاهی گذرا به برخی خدماتی که توسط مهمانداران و پرسنل تشریفات در قطارهای ۵ ستاره فدک ارائه می شود:
[stextbox id=’info’ direction=’rtl’]
- ارائه حوله مرطوب گرم / سرد (به فراخور فصل) در ابتدای سفر
- سرو نوشیدنی خوشامدگویی (Welcome Drink) که شامل نوشیدنیهای سنتی و سرد می‌باشند.
- سرو صبحانه یا عصرانه برحسب ساعت حرکت قطار و زمان رسیدن آن به مقصد
- سرو پیش غذا / غذای اصلی گرم به همراه نوشیدنیهای انتخابی / و دسر
[/stextbox]
شما عزیزان می توانید در هر لحظه از شبانه روز برای خرید بلیط قطار تهران اهواز رفت و برگشت از خدمات قطار فدک استفاده کنید.
قطار فدک رمز یک سفر با کیفیت می باشد.
[stextbox id=’info’ direction=’rtl’]
در صورت نیاز می توانید با شماره زیر با ما در ارتباط باشید
[/stextbox]
